De wereld om ons heen wordt alsmaar digitaler. Langzaamaan verdwijnen beroepen als archiefbeheerder en worden deze vervangen door een meer tech savy recordmanager en zie je door de automatisering steeds minder lopende band medewerkers. Ondanks de impact die dit op diverse individuen en gezinnen zal hebben biedt het voor het gros van de mensen en in het dagelijks leven vele (onopgemerkte) voordelen.

De Cloud

Een van deze voordelen is dat steeds meer van je data altijd èn overal toegankelijk is, het compromis dat we op dit vlak qua privacy inleveren lijkt velen van ons nauwelijks te deren en hoe goedkoper we onze data ïn de cloud” kunnen zetten, hoe liever we dat doen, niet volledig bewust van het feit dat we onderaan de streep hier echt wel een verdienmodel mee in de kaart spelen voor allerhande bedrijven.

Ondergetekende beseft zich dat zo’n beetje heel z’n tienerjaren met de teloorgang van Hyves ten onder zijn gegaan>

Echter hebben we niet door dat we meer en meer afhankelijk worden van deze grote, al dan niet machtige bedrijven, echter lijkt dit op het eerste oog misschien niet zo heel ingrijpend. Want hoe erg mis je de foto’s en emotionele verhalen die je op Hyves deelde nou werkelijk (ondergetekende beseft zich dat zo’n beetje heel z’n tienerjaren met de teloorgang van Hyves ten onder zijn gegaan waardoor ik vrijwel geen “tastbare” herinneringen aan deze fase heb), maar we vertrouwen ook onze volledige e-mail geschiedenis toe aan partijen als Google en Microsof. Bovenstaande voorbeelden zijn echter relatief eenvoudig nog redundant op te slaan door af en toe een back up te maken of belangrijke zaken ouderwets uit te printen / te downloaden en op een “betrouwbare plek” op te archiveren.

Streamen

Maar doordat zaken als cloud opslag zo’n gemeengoed zijn geworden, zijn we er langzaamaan ook gewend aan geraakt om daadwerkelijke voor dergelijke niet tastbare zaken te betalen. Niet langer verkopen we enkel onze privacy maar sluiten we met liefde abonnementen af om muziek en films te kunnen streamen. Niet langer bouwen we aanzienlijke collecties van collector’s editions met handtekeningen van de artiest op maar gaan we voor de onzichtbare oplossing en het gemak welke na 1 keer kijken / luisteren vervlogen kan zijn terwijl de kosten ervoor maandelijks terugkeren. Ook dit is niet iets dat enkel van deze tijd is, want ook de leesmap en videotheek waren voorbeelden van entertainment welke we enkel mochten consumeren en niet mochten houden.

Gevoelige informatie

Toch moet ik opmerken dat ik het ergens wel vreemd vind dat we (ik vorm hierop geen uitzondering) ‘vanuit veiligheidsoverweging’, vrijwillig en tegen betaling onze gebruikersnamen en wachtwoorden ergens op een externe omgeving plaatsen waarvan we geen of ten minste beperkt zicht hebben op de idealen van deze bedrijven die zich als wachtwoordmanager profileren. Los van het veiligheidsrisico wat, zo heeft de tijd ons geleerd, niet echt in het geding lijkt te zijn, maak je jezelf volledig afhankelijk van de wachtwoordmanager van jouw keuze. Mocht een van de diensten in zwaar weer verkeren, is het niet zo onschuldig dat je niet langer je favoriete muziek, of film niet kunt bekijken of beluisteren, maar verlies je in potentie de toegang tot al je accounts wanneer de dienst waar jij jouw wachtwoorden aan toevertrouwt zou verdwijnen.

Bewaren

Tot nu toe gaat het hierboven vooral nog over dienstverlening, je betaald abonnementskosten om van bepaalde extern beschikbare data gebruik te mogen maken afhankelijk van de de looptijd van je betaling of beschikbaarheid van de content. Maar ook het “verslavende aspect” waarbij je op den duur in meer of mindere zin afhankelijk wordt van de geleverde diensten of naast de opslag van jouw wachtwoorden, ook jouw persoonlijke of zakelijke foto’s of bestanden enkel nog online hebt “bewaard”. Echter zorgt dit er ook voor dat je zo afhankelijk wordt van de desbetreffende dienst dat je bereid bent er een hoge prijs voor te betalen om maar niet de moeite te hoeven doen alles over te hevelen, oftewel “Vendor Lock-in”, je wilt, of kunt niet meer zonder de dienst.

Fysieke producten

Waar ik mezelf laatst echter ook op betrapte is dat het niet alleen deze dienstverlening is. Steeds vaker zie je smart devices de revue passeren. Ieder apparaat lijkt tegenwoordig wel connected te moeten zijn en “the Internet of Things” is real! Ook hier zijn de gemakken niet uit de lucht maar als ik alleen al naar mijn muziek behoefte kijk heb ik voor honderden euro’s aan Sonos apparatuur staan welke bij het faillissement van Sonos en / of het offline gaan van haar serverpark totaal onbruikbaar worden. Sterker nog, als ik besluit niet langer te willen betalen voor mijn maandelijkse Spotify abonnement verliezen deze boxen vrijwel al haar waarde. En ook hier zou bijv. Sonos er zelf nog voor kunnen kiezen om je naast je streaming abonnementen ook nog een extra fee te heffen om van de Sonos infrastructuur gebruik te mogen maken. Ethisch valt hier natuurlijk wat over te zeggen, maar als je er al €1.000,- of sommige zelfs vele malen meer, in hebt zitten zul je toch al snel geneigd zijn toch ‘die paar euro per maand’ over te maken om je boxen te kunnen blijven gebruiken.

Smart Home

Hoewel ik meer en meer bewust geen “Smart Home” inricht, heb ik zeer zeker een “Connected Home”. Ook hierin ben ik echter steeds afhankelijker van beschikbaarheid en ondersteuning van diensten van derden. Mijn verlichting is voor 70% gegijzeld door Trust en haar KlikAanKlikUit. Hoewel het hier voor een steeds groter deel met Zigbee LL een “open standaard” betreft, kan ik de Octopus in mijn meterkast die de signalen naar de diverse apparaten niet meer bedienen wanneer de App uit de Play Store wordt teruggetrokken.

Al deze zaken waaraan ik langzaam aan gewend raak en die stiekem, hoewel volstrekt overbodig, toch erg handig zijn, kunnen ieder moment verdwijnen.

Bovenop het KlikAanKlikUit Octopus Control Center heb ik nog Olisto hangen, een startup welke een spil in het web wil worden tussen de verschillende smart devices. Door mij voor nu nog vooral gebruikt om de kleur van mijn lampen te veranderen als er wordt gescoord, of ter indicator dat mijn afval naar buiten moet en daarbij dan een corresponderende kleur geeft (waarbij ik ook weer afhankelijk ben van een zelf geschreven integratie met de API van AfvalWijzer). Maar ook is dit een van de weinige “slimme oplossingen” welke bepaalde lampen (tijdelijk) inschakelt op basis van mijn wekker en de actie waarbij ik mijn telefoon van het nachtkastje haal. Al deze zaken waaraan ik langzaam aan gewend raak en die stiekem, hoewel volstrekt overbodig, toch erg handig zijn, verdwijnen wanneer Olisto uit de lucht zou gaan of niet langer wenst te koppelen met de systemen van Trust.

Dan is er nog mijn Logitech Harmony Afstandsbediening, welke, (gelukkig?) volledig offline werkt. Deze kan ik blijven gebruiken binnen mijn huidige Home Theater Setup, zelfs als Logitech besluit haar dienstverlening omtrent de Harmony lijn te staken. Echter is mijn TV en alle randapparatuur naar alle waarschijnlijkheid niet het eeuwige leven beschoren. Wanneer ik een nieuw apparaat wil kunnen bedienen met mijn Universele Afstandsbediening dan moet ik hiervoor de Software van Logitech raadplegen welke op haar beurt weer gebruik maakt van de IR code database waarin Logitech alle ondersteunde apparaten online, ofwel, “in de cloud” heeft opgeslagen.

De nieuwste telg in mijn huis is een “Blind Engine” van de voor mij onbekende fabrikant Brunt, een motortje dat ervoor zorgt dat mijn rolgordijn open en dicht gaat. Keurig verbonden met Alexa en Google Assistant, welke op hun beurt een verzoek naar de servers van Brunt in Korea sturen welke er vervolgens via WiFi voor zorgt dat dit motortje in actie komt, je raadt het al, als deze servers verdwijnen of voor kwaadaardige doeleinden gebruikt worden…..

Voice Assistants, waar houdt het op?

Daar houd het echter niet op, de laatste tijd zien we met de opkomst van Google’s Home Assistant dat velen Google inzicht geven in allerhande online data. Van op het eerste gezicht onschuldige zaken als de AH Bonuskaart om hun boodschappenlijstje met een stemcommando aan te kunnen vullen tot toegang tot je bank om je saldo via Google op te kunnen vragen.

Wat als Google de informatie van je saldo gaat koppelen aan Google Shopping en (nog meer) getarget prijsverhogingen en aanbiedingen uitzet of juist intrekt op basis van je inkomen. Want, als ze op jouw verzoek je saldo in kunnen zien, kunnen ze ongetwijfeld ook de exacte datum van je salaris uitbetaling en hoogte van dit salaris inzien. Het schijnt zelfs zo te zijn dat ING inmiddels bezig is om direct betalingen via de Google Assistant uit te kunnen voeren, herkent hij dan echt enkel jouw stem, of kan Jan en alleman in de buurt van jouw telefoon of Google Home apparaat diverse gelden ten gunste van zichzelf overboeken?

Hoewel ik veel technologie met open armen ontvang en er gretig gebruik van maak zijn het dit soort momenten van reflectie die ervoor zorgen dat ik de ontwikkelingen met argusogen aanschouw terwijl ik er gretig gebruik van maak. De tegenstrijdigheden in mij vieren hoogtij wanneer ik bewust stil sta bij mijn eigen gebruik. Voor nu vergelijk ik het maar met een waxinelichtje. Iedereen heeft ze (weleens) in huis en jaarlijks gaan er meerdere zakken doorheen, super gezellig natuurlijk, maar heb je er echt iets aan, of is het eigenlijk een minimale vorm van kapitaalvernietiging waar we (makkelijk) zonder kunnen, maar dat al lang niet meer willen.

Waar houdt het op?